Guus Extra ve Kutlay Yağmur
Giriş
Bu metin, İngiltere’nin eğitim fırsatları ve kültürel ilişkiler konusundaki
uluslararası kuruluşu olan British Council tarafından önerilen ve
Avrupa Komisyonu’nun (AK) Yaşamboyu Öğrenim Programı (LLP)
kapsamında finansmanına katıldığı Dil Zengini Avrupa (LRE) projesi[1]
üstüne yayımlanan yeni bir çalışmaya dayanmaktadır. Projenin
yönetimini British Council, gözetimini ise Avrupa Birliği Ulusal Kültür
Enstitüleri (EUNIC) temsilcileriyle ortağı olduğumuz kuruluşların
temsilcilerinden oluşan bir Yürütme Kurulu üstlenmiştir.
Tilburg Üniversitesi’nin Çokkültürlü Toplum Çalışmaları Merkezi
olan Babylon, projenin araştırma bölümünü yönetmektedir.
Bu amaçla Babylon 25 ülke ve bölgedeki dil politikaları ve
uygulamalarını incelemek için Avrupa Birliği (AB) ve Avrupa
Konseyi (CoE) kararları, içtihatları ve tavsiyelerine dayanan
taslak göstergeler geliştirmekte, ortak iletişim ağımızda araştırma
anketleri düzenleyip yönetmekte, elde edilen verileri çözümleyip
işlemekte ve toplanan verilerin ülkeler-arası sonuçlarını yazılı
hale getirmektedir. Her ülke veya bölgedeki araştırma ortaklarımız,
iyi uygulama örnekleri ve umut veren girişimlerle destekledikleri
kendi çözümlemeleriyle bulguları tamamlamaktadırlar.
LRE projesinin genel hedefleri aşağıda sıralanmıştır:
■ Dil öğretimi ve eğitimi yoluyla kültürler arası diyaloğu
ve toplumsal katılımı destekleyerek iyi uygulama
değişimini kolaylaştırmak;
■ Çeşitli eğitim birimleri ve daha geniş toplumlar arasında
dil politikalarını ve uygulamalarını geliştirerek Avrupa
işbirliğini desteklemek;
■ Avrupa’da dil öğrenimi ve dilbilimsel çeşitliliği desteklemek
için oluşturulmuş AB ve Avrupa Komisyonu (CoE) tavsiyelerine
dikkat çekmek.
Projenin taslak göstergeler geliştirmesinin amacı, ülke ve bölgelerin
AB ve Avrupa Komisyonu (CoE) tarafından çokdillilik ve çoğuldillilik
konusunda düzenlenmiş belgeleri karşısında kendi durumlarını
değerlendirirken onlara bir araç sağlayarak destek olmaktır.
Bu süreç yoluyla Avrupalılar ile ulusal ve bölgesel dil politikası
belirleyicileri arasında gerek kamu gerekse politik yapılarda makro
düzeyde farkındalık yaratmak ve çeşitli sektörler, diller ve ülkelerde/
bölgelerde yer alan temel hak sahiplerini harekete geçmeye
özendirmek amacındayız. Bulgularımıza etkin bir karşılık olarak
önerilebilecek başka göstergelere de açığız. Burada sunulan
sonuçların uygun örnek çalışmaları ve çokdillilik ile çoğuldillilik
üzerine mikro düzeyde politika ve uygulamalar konusunda
derinlikli araştırmaları tetiklemesini umuyoruz.
Böyle bir anket çalışmasıyla başarılabilecek olan şeyler için
açık kısıtlamalar vardır. Bu kısıtlamalara geçerlik konuları
ölçütlerinde 1’inci Bölümde (1.6) değinilecektir. Yine de bu
çalışmada sunduğumuz sonuçların dört değişik açıdan
Avrupa’daki dil politikaları ve uygulamaları konusundaki
güncel bilgimizin ötesine geçtiğine inanıyoruz:
■ Daha yüksek sayıda katılımcı bölge ve ülke — 25;
■ Avrupa’daki diller topluluğu arasından seçilmiş dil çeşitlilikleri
dizisi -yabancı, bölgesel ya da azınlık dillerini, ulusal dilleri, yeni
gelenlerden alınan destekle göçmen dillerini göz önüne alıyoruz;
■ Eğitim dünyasının içinde ve ticaret, kamu hizmetleri, kentlerdeki
hizmet yerleri ve medyayı da kapsayacak biçimde ve ötesinde
seçilen dil alanlarının çeşitliliği;
■ Bu çalışmanın sonuçlarının, aralarında Türkçe ve Arapça
gibi önemli göçmen dillerinin de bulunduğu 20 dilde basımı
ve dağıtımı.
1. ve 2. Bölümler çokdilliliği ve çoğuldilliliği destekleyen Avrupalı
katılımcılarla üç dilli formül olarak bilinen uygulama hakkında
gerekli bilgileri içermektedir. 3. ve 4. Bölümler projede araştırılan
dil çeşitlilikleri ve dil çevrelerine odaklanmaktadır. 5. Bölüm veri
toplama ve üç şehir yaklaşımımıza yoğunlaşmıştır. Bu projede
kullanılan araştırma yöntemine 6. Bölümde değinilmektedir.
