Bu kitaptaki makalelerin kaynağını, 4. Uluslararası Türkçenin Eğitimi-Öğretimi Kurultayı’ndaki sunuların bir bölümü oluşturmuştur. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Anabilim Dalı ve Türkçe Eğitimi Anabilim Dalı tarafından düzenlenen “4. Uluslararası Türkçenin Eğitimi-Öğretimi Kurultayı” 8-9 Eylül 2011 tarihlerinde Sakarya Üniversitesi Kültür ve Kongre Merkezi’nde gerçekleştirilmiştir. Çok sayıda akademisyen, öğretmen ve öğrencinin buluştuğu Kurultay’a Onur Konukları olarak Ankara Üniversitesi Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Uygulama ve Araştırma Merkezi (ÇOGEM) Müdürü Prof. Dr. Sedat Sever ile Ankara Üniversitesi Türkçe Öğretim Merkezi (TÖMER) Müdürü Prof. Dr. Nadir Engin Uzun katılmıştır. Kurultay’da yapılan sunuların bir bölümü, daha sonra araştırmacılar tarafından makaleye çevrildi ve alanında uzman bilimsel hakemler bu çalışmaları yeniden değerlendirdi. Bilimsel hakemlerin raporları doğrultusunda düzeltme önerileri ile birlikte kabul edilen makalelere, araştırmacılar tarafından son biçimleri verildi. Bu aşamadan sonra makaleler, kitabı yayıma hazırlayanlar tarafından titiz bir biçimde -makalenin özüne dokunulmadan- incelenerek özellikle biçim ve yazım konularında düzenlendi. Ancak bu düzenlemeler; araştırmacılara da gönderilen “Makale Yazım ve Biçimlendirme Yönergesi” doğrultusunda yapılmış, hiçbir biçimde içeriğe, anlatıma, sözcük ve terim seçimi ile bunların yazılışına vb. ilişkin müdahalede bulunulmamıştır.
Türkçenin eğitimi-öğretimi üzerine çalışmalar; kitapta dört ana bölüm altında yer almaktadır. 1. bölüm olan “Anadili Olarak Türkçenin Eğitimi ve Öğretimi” başlığı altında 30 makale, 2. bölüm olan “Yabancı Dil Olarak Türkçenin Öğretimi” başlığı altında 12 makale, 3. bölüm olan “Çocuk Yazını” başlığı altında 8 makale ve 4. bölüm olan “Türkçeye Kuramsal Bakış” başlığı altında 9 makale olmak üzere, toplamda 94 yazara ait 59 makale bulunmaktadır. Yazılar, makale adına göre abecesel olarak sıralanmıştır.
Kitapta makaleleriyle yer alarak çalışmalarını bizlerle paylaşan değerli yazarlara, görüşleriyle kitaba yön veren bilimsel hakemlere, desteğini üzerimizden hiç eksik etmeyen Kurultay Sekreteryası’nın değerli üyeleri Prof. Dr. Leylâ Uzun ile Prof. Dr. Doğan Günay’a ve Kurultay’a katılan değerli bilim insanlarına içten teşekkürlerimizi sunarız.
4. Uluslararası Türkçenin Eğitimi-Öğretimi Üzerinde Çalışmalar kitabını yayımlamayı üstlenen Pegem Akademi Yayınları’nın değerli yöneticisi Sayın Servet Sarıkaya’ya ve çalışanlarına teşekkür ederiz.
Prof. Dr. Engin YILMAZ
Öğr. Gör. Dr. Mehmet GEDİZLİ
Öğr. Gör. Erdal ÖZCAN
Arş. Gör. Yonca KOÇMAR
Sakarya, Aralık 2012
İÇİNDEKİLER
1. BÖLÜM: ANADİLİ OLARAK TÜRKÇENİN EĞİTİMİ-ÖĞRETİMİ
Prof. Dr. E. Rüya ÖZMEN
Bilgi Veren Metinlerin Yapılandırılması: Üniversite Öğrencilerine Bir Strateji Öğretimi Örneği
Yrd. Doç. Dr. İbrahim KIBRIS
Darül Mualliminden Günümüze Türkçe Öğretmeni Yetiştirme
Yrd. Doç. Dr. Esra LÜLE MERT
Etkinliklerle Sözcük Öğretimi
Doç. Dr. Özler ÇAKIR, Yrd. Doç. Dr. Devrim ALICI,
Prof. Dr. Yeşim AKSAN, Prof. Dr. Mustafa AKSAN
İlköğretim I. Kademe Türkçe Öğretim Programının Okuduğunu Anlama Becerisi Açısından İncelenmesi
P. Gülce ÖZKAYA, Prof. Dr. M. Volkan COŞKUN
İlköğretim II. Kademe Öğrencilerinin Sesli Okuma Becerilerine Tekerleme Eğitiminin Etkisi
Öğr. Gör. Kadir YALINKILIÇ, Arş. Gör. Mehmet Emre ÇELİK
İlköğretim 6-7-8. Sınıf Öğrencilerinin Ayrı Değişkenler Bağlamında Eleştirel Okuma Becerilerine Ait Görünümleri
Gülcan VARMAZ UYUMAZ, Betül ŞENDİL
İlköğretim 8. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarında Kullanılan Metinlerin Dilbilgisi Öğretimi Açısından Değerlendirilmesi
Yrd. Doç. Dr. Nigar İPEK EĞİLMEZ, Prof. Dr. Hatice ŞAHİN
İlköğretim Dördüncü Sınıf Öğrencilerinin Yazılı Anlatımlarındaki Söz Varlığı
Yrd. Doç. Dr. Selim EMİROĞLU
İlköğretim İkinci Kademe Türkçe Derslerinde Söz Sanatları Öğretimi
Okt. Özlem KURTOĞLU, Yrd. Doç. Dr. Aygül UÇAR
İlköğretim Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Sözvarlığının Derlem Temelli İncelenmesi
Arş. Gör. Yonca KOÇMAR, Prof. Dr. Engin YILMAZ
İlköğretime Yönelik Hazırlanan Okul Sözlüklerinin Görsel Tasarım ve Düzeye Uygunluk Bakımından Değerlendirilmesi
Yrd. Doç. Dr. Dilek CERAN, Arş. Gör. Derya ÇİNTAŞ YILDIZ
MEB Yayınları İlkögretim II. Kademe Türkçe Ders Kitaplarındaki Şiir Metinlerinin İncelenmesi
Yrd. Doç. Dr. F. Nihan KETREZ
Okul Öncesi Dil Gelişimi ve İkizlerin Özel Durumu
Sevda ARAPKİRLİ, Zehra TOPAL, Gökhan KOLAY
Ortaöğretim (9., 10., 11. ve 12. Sınıflar) Edebiyat Ders Kitaplarının Mizah Unsurları Bakımından İncelenmesi
Dr. A. Işıl ULUÇAM-WEGMANN
Öğrenci Metinlerinde Masal Söyleminin Görünümleri ve Duygu Dünyası
Prof. Dr. Sedat SEVER, Doç. Dr. Canan ASLAN
Öğretmen Adaylarının Yazılı Anlatım Becerileri ve Dil Duyarlıkları Üzerine Bir İnceleme
Zehra TOPAL
İlköğretim 7. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarındaki Metinlerin Mizah Unsurları Açısından Karşılaştırılması
Doç. Dr. Nurten SARICA
Reklamların Anadili Edinimine Etkileri Üzerine
Öğr. Gör. Erdal ÖZCAN, Gökmen BOZTİLKİ,
Yrd. Doç. Dr. Bekir İNCE
Türk Edebiyatı Dersi Öğretim Sürecinde Öğretmen Davranışları ve Ders Kitabı Niteliklerinin Öğrenci Beklentileriyle Karşılaştırılması
Yrd. Doç. Dr. Nevin AKKAYA, Serpil ÖZDEMİR
Türkçe Ders Kitaplarındaki Metinlerin Kişilik Eğitimi Açısından Değerlendirilmesi
Yrd. Doç. Dr. Tülay SARAR KUZU
Türkçe Eğitimi Lisans Programında Yer Alan Derslerin Programın Amaçlarına Uygunluk Açısından Değerlendirilmesi
Doç. Dr. Gıyasettin AYTAŞ, Arş. Gör. Nazife Burcu ERDEN
Türkçe Eğitiminde Çağrışım Tekniğinin Kelime Kazanımına Etkisi ve Önemi
Doç. Dr. Eyyup COŞKUN, Arş. Gör. Hüseyin ÖZÇAKMAK,
Yrd. Doç. Dr. Ahmet BALCI
Türkçe Eğitiminde Eğilimler: 1981-2010 Yılları Arasında Yapılan Tezler Üzerine Bir Meta-Analiz Çalışması
Hakan SANCAK, Prof. Dr. Engin YILMAZ
Türkçe Öğretiminde Animasyon (Canlandırma) Tekniğinin Kullanılması
Arş. Gör. Ahmet AKÇAY, Yrd. Doç. Dr. Akif ARSLAN
Türkçe Öğretmeni Adaylarının Dilekçe Yazabilme Yeterlikleri
Uzm. Hasan SEVMEZ, Arş. Gör. Derya ÇİNTAŞ YILDIZ
Türkçe Öğretmeni Adaylarının Okuma Kültürü ve Kütüphane Kullanımları Üzerine Bir İnceleme
Yrd. Doç. Dr. Ahmet ÇEBİ, Arş. Gör. Tuğba DURMUŞ
Türkiye ile ABD’nin İlköğretim Anadili Eğitim İzlencelerinin Yapıları Yönüyle Karşılaştırılması
Dr. Mesut GÜN, Yrd. Doç. Dr. Talat AYTAN, Yrd. Doç. Dr. Nail GÜNEY
Türkçe Dersi Okuma Becerilerinin Kazandırılmasında Kullanılan Yöntem ve Tekniklerin Yeni Türkçe Programına Uygunluğu
Sinem ÖZER, Mustafa ŞAHAN
Yaratıcı Yazma ve Yaratıcı Dramanın Türkçe Derslerinde Kullanımı ve Atölye Örnekleri..
Yrd. Doç. Dr. Hakan ÜLPER, Arş. Gör. Sedat KARAGÜL
Sözcük Öğretimi Yaklaşımları Açısından Türkçe Ders Kitaplarının Değerlendirilmesi
2. BÖLÜM: YABANCI DİL OLARAK TÜRKÇENİN ÖĞRETİMİ
Okt. Kerim SARIGÜL
Açık Kaynak Kodlu Öğretim Yazılımlarının Uzaktan Türkçe Öğretiminde Kullanılması
Yrd. Doç. Dr. Gönül DURUKAFA, Cansu MERGİN DURUKAFA
Almanya’da Doğal Yaklaşım ile Yabancı Dil Olarak Türkçenin Öğretimi
Doç. Dr. Mustafa SARI, Muharrem ALTIPARMAK
İlköğretim II. Kademede Okuyan Arap Kökenli İki Dilli Öğrencilerin Türkçeyi Kullanma Becerileri
Prof. Dr. Yuu KURIBAYASHI, Zeynep GENÇER
Japonlara Türkçe Dilbilgisi Öğretirken Karşılaşılan Sorunlar Üzerine
Dr. Aslı ALTAN
Özne Kullanımı Konusunda Türkçeyi Yabancı Dil Olarak Kullanan Konuşmacıların Seçimleri
Doç. Dr. Ebubekir SOFUOĞLU
Rus ve Tatar Öğrencilerin Türkçe Öğrenmede Karşılaştıkları Zorluklar ve Çözüm Önerileri
Yrd. Doç. Dr. Hülya ÇEVİRME
Türkçe ve Türk Kültürü Dersi Üzerine Bir Araştırma: Bremen Örneği
Prof. Dr. Abdurrahman GÜZEL, Arş. Gör. H. Çiğdem YILDIRIM
Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Dil Bilgisi Öğretiminin Yabancı Öğrencilerin Görüşlerinden Hareketle Değerlendirilmesi
Yrd. Doç. Dr. Şükran DİLİDÜZGÜN
Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminin Söylemsel Yeti Geliştirme Bağlamında Değerlendirilmesi
Doç. Dr. Yasemin BAYYURT, Arş. Gör. Emine MERDİN
Yabancı Dil Olarak Türkçenin Öğretiminde Öğrenci Gereksinimlerinin Yeri ve Önemi
Yrd. Doç. Dr. Bekir İNCE
Yurt Dışında Görev Yapan Türkçe Öğretmenlerinin İçinde Bulundukları Çalışma Şartlarına Yönelik Memnuniyet Düzeyleri
Prof. Dr. Yıldız KOCASAVAŞ, Yrd. Doç. Dr. Bekir İNCE
Yurt Dışındaki Türkçe ve Türk Kültürü Derslerine Veli Merkezli Bir Bakış: Veli Memnuniyetine Dayalı Bir Araştırma
3. BÖLÜM: ÇOCUK YAZINI
Okt. Sevil HASIRCI
Abece Öğretiminde Çocuk Kitapları
Saliha KARAGÖZ GÜZEL
Başkişilerin İç Dünyalarında Sorguladıkları Konular Bağlamında Aslı Der’in Çocuğa Yönelik Yapıtlarının İncelenmesi
Münevver OĞAN
Çocuk Kitaplarını Değerlendirme Ölçütleri Açısından Fazıl Hüsnü Dağlarca’nın Yazıları Seven Ayı Adlı Yapıtı Üzerine Bir İnceleme
Yrd. Doç. Dr. Hatice FIRAT
Çocuk Şiirlerinin Türkçe Eğitimindeki Yeri
Arş. Gör. Özlem KANAT SOYSAL
Çok Yazarlı Çocuk Edebiyatı Yapıtlarında Dil Kullanımları Üzerine Bir İnceleme (Aytül Akal - Mavisel Yener Örneği)
Arş. Gör. Mustafa Said KIYMAZ, Arş. Gör. Ayşegül ULUTAŞ
Değer Kazandırma Açısından Biyografiler: İleri Yavrutürk Dergisi Örneği
Arş. Gör. Mustafa EMEK, Yrd. Doç. Dr. Elif BALTA
Momo Adlı Eserin Değerler Eğitimi Açısından İncelenmesi
Arş. Gör. Şuheda ÖNAL
Nöstlinger’in Çocuk Kitaplarının Türk Kültürüne ve Yazarın Kültürüne Özgü Öğeler Bakımından İncelenmesi
4. BÖLÜM: TÜRKÇEYE KURAMSAL BAKIŞ
Yrd. Doç. Dr. Namık Kemal ŞAHBAZ
Cumhuriyet Dönemi Türk Şiirinde Simgeden İmgeye Çocuk
Yrd. Doç. Dr. Mustafa GÜLEÇ
Dil Farklılaşması Evresinde Yapısal Boşluk
Sevda AVCI, Prof. Dr. Engin YILMAZ
İlan Metinlerinde, Asılarda ve Tabelalarda Rastlanan Dil Yanlışlarının İncelenmesi
Prof. Dr. V. Doğan GÜNAY, Esen AYDIN, Cenan İŞCİ,
Hüseyin ÖZTÜRK, Deniz ŞENSES, Fulya TOP
Kaplam ve İçlem Kavramlarının Sözlük Tanımındaki Yeri
Yrd. Doç. Dr. Hakan DİLMAN
Küreselleşme Bağlamında Yabancılaşma ve Dil Öğretimi
Prof. Dr. İlhami SIĞIRCI
Türkiye Türkçesinde Temel Tonlama Türleri ve İşlevlerinin Öğretimi
Korhan ALTUNYAY
Şiir Metinlerine Dil Eğitimi ve Dil Bilinci Açısından Bir Bakış
Öğr. Gör. Yusuf ÇOTUKSÖKEN
“Tane” Sözcüğü Üzerine
Prof. Dr. Cahit KAVCAR
Türkçenin Güncel Sorunları
Yazarlar Dizini ve El-mek Adresleri
