Konuşma ve yazma dil madalyonunun iki yüzü gibi. Konuşma ön yüzü. Yazma da arka yüzü. Gerçekten de madalyonun ters yüzü farklı.
Konuşma ve yazma dil yetisinin iki farklı kullanımı. Doğaları da farklı. İster anadilimizde isterse yabancı bir dilde olsun yazmak konuşmaktan daha zor.
Yabancı bir dil olarak Türkçe öğretimi yaparken bu zorluğu göz ardı etmemeliyiz. Öğrencinin işini kolaylaştırmalıyız daha açıkçası.
Benim basit ama çok işe yarar iki yöntemim var bu sorunu aşmak için.
Birincisi: Proje çalışmaları haricinde öğrencilerden sadece bir paragraflık yazılı kompozisyonlar isterim. Yazılılarda, günlük ev ödevlerinde, sınıf içi yazma çalışmalarında. Bir paragraf öğrenciyi ölçmek için gayet yeterlidir. Öğrencinin gözü korkmaz, yılgınlığa kapılmaz, zihni yorulmadığı için hata sayısı artmaz.
İkincisi: Genel ve soyut konular verip yazılmasını istemek yerine, öğrencinin üzerinde düşünerek değerlendirme yapabileceği ve kolayca yazabileceği, somut ve konu sınırlandırması yapılmış tematik sorular sorarım. Yani öğrenciye malzeme veririm ve bu malzemeden ne hazırlanmasını umduğumu da açık yönergelerle bildiririm.
Geçen hafta verdiğim seminerde, yabancı bir dil olarak Türkçe öğretimi yapan arkadaşlarımla, öğrenciler için yazmayı kolaylaştıracak ve cazip hale getirecek ''Yaratıcı Yazma ve Konuşma Çalışmaları için Sanatsal Materyallerin Kullanımı'' üzerinde çalıştık.
Bu ve bundan sonraki birkaç yazıda bu seminerden alıntılar vermek istiyorum işinize yarar düşüncesiyle.
Not: Aşağıda söz edilen Japon çizgi filmi ve grup Rastak'ın videoları youtube'dan indirilebilir.
Yaratıcı Yazma ve Konuşma Çalışmaları için Sanatsal Materyal Olarak Çizgi Film Kullanımı
The Light
On dakikalık, sözsüz, ödüllü, yetişkinler için, Japon çizgi filmi.
Materyal Uygulama Süresi: 35 dakika
Materyal Uygulama Planı: Film izlenir. Konusu ve teması hakkında tartışma yapılır. (Konu: Aşk. Tema: Aşk için yapılan fedakârlıklar.)
Aşağıdaki yazma konusu verilir.
‘’Farz edin ki filmdeki lamba bir erkek ve çiçek de bir kadın. İkisi de İstanbul’da yaşıyor. Tarih 23 Temmuz 2013. Bu kişiler tanışıp âşık oluyorlar ve birbirleri için fedakârlıkta bulunuyorlar.
Şimdi, her grup, bu ana şablon üzerinde bir paragraflık ortak bir hikâye planı yazacak. Planda şu soruların cevabı olmalı:
Bu hikâyenin adı ne olurdu?
Bu kişilerin isimleri ne olurdu?
Bu kişiler, nerede ve nasıl karşılaşırlardı?
Bu kişilerden hangisi aşkı için nasıl bir fedakârlık yapardı?
Kendisi için fedakârlık yapılan kişi buna nasıl karşılık verirdi?’’
Gruplardan yazmaları istenir.
Yazılanlar grup sözcüleri tarafından okunur, okunanlara dair tartışma yapılır.
Materyal Beklenen Kazanım: Sanatsal öğelerden faydalanmanın yaratıcılığı harekete geçirdiği, yazmayı kolaylaştırdığı ve zevkli hale getirdiği.
Yaratıcı Yazma ve Konuşma Konuları için Sanatsal Materyal Olarak Müzik Kullanımı
Rastak Ensemble
İranlı deneysel müzik grubu.
Materyal Uygulama Süresi: 30 dakika
Materyal Uygulama Planı: Şimdi bir klip izleyeceğiz. Şarkıdan çok gruba odaklanarak izleyin lütfen. (Grup hiçbir hakkında bilgi verilmez.)
Grubun ‘’ Halhaleh’’ şarkısı izlenir.
Aşağıdaki yazma konusu verilir.
‘’Şimdi, her grup, ortak bir paragraf yazacak. Paragrafta şunların cevabı olmalı:
Bu grup bir renk olsaydı, ne renk olurdu? Niçin?
Bu grubun bir mottosu olsaydı, ne olurdu?
Bu grubun üç çalışma prensibi vardır: 1)….2)…..3)….’’
Yazılanlar okunur ve tartışılır.
Daha sonra grubun izlediği yöntemin yabancı dil sınıfında nasıl uygulanabileceği ve bunun getirileri üzerine kısa bir beyin fırtınası yapılır.
Materyal Beklenen Kazanım: İzlenen müzik ekibi örneğinden yola çıkarak, öğretmen ve öğrencilerin de bir ekip olduğu ve öğretmenin lider olarak her öğrencinin var olmasına ve kendini ifade etmesine izin verecek bir sınıf yönetimi oluşturması çıkarımına varmak.
Yaratıcı Yazma ve Konuşma Konuları için Sanatsal Materyal Olarak Şiir Kullanımı
Materyal Uygulama Süresi: 20 dakika
Materyal Uygulama Planı: Aşağıdaki kelimeler, tahtaya yazılır ve gruplardan bu kelimeleri kullanarak (kelime ekleyebilirler ancak çıkaramazlar) ortak bir dörtlük yazmaları istenir.
Göndermek, çiçek, bana ( Bana çiçek gönderme )
Göndermek, ağaç, kuş, bir ( Bir kuş ağacı gönder)
Gezinmek, dallar ( Gezinsin dallarında)
Güvercin, renk, kül (Kül rengi güvercinler)
Yazılanlar okunur ve değerlendirilir.
Materyal Beklenen Kazanım: Sanatsal öğelerden faydalanmanın yaratıcılığı harekete geçirdiği, yazmayı kolaylaştırdığı ve zevkli hale getirdiği.
Not: Şiir Ülkü Tamer'in ''Uyku''adlı şiirinden alıntıdır.
Yazan: Hatice Gülcan Topkaya
