Yaratıcı Drama Uygulamalarında "Buz Kırıcılar" ve "Enerji Vericiler"

Etkinliklerle Türkçe Öğretim Gösterim: 80315

Yaratıcı drama uygulamaları altı bölümden oluşur: Isınma, oyunlar, doğaçlama, uygulama, rahatlama alıştırmaları ve değerlendirme.

Tabii burada şunu da belirtmek gerekir ki sınıfta bir yaratıcı drama uygulaması yapmak istediğimizde dramanın bütün aşamalarını, sırasıyla uygulamak zorunda değiliz.

Uygulamanın yapılacağı dersin gereklerine göre dramanın bazı bölümlerini devre dışı bırakabiliriz veya sadece bir aşamasını kullanabiliriz.

Yaratıcı dramaların, ‘’oyunlar’’ aşamasında, öğretmen tarafından önceden belirlenmiş kurallar içinde özgürce oyun oynama ve bu oyunları geliştirme çalışmaları yapılır. Kimi zaman bilinen çocuk ya da yetişkin oyunlarından da yararlanılır.

Diyelim ki yeni açılan bir sınıfta Türkçe öğretimine başladınız. Siz öğrencileri, öğrenciler de hem sizi hem de arkadaşlarını tanımıyorlar. Önceden açılmış bir sınıfta siz yeni derse girmeye başlıyor da olabilirsiniz.

Böyle henüz mesafeli ve utangaç bakışların hâkim olduğu sınıflarda, yaratıcı dramanın sadece ‘’oyunlar’’ aşamasını uygulayıp ‘’buz kırıcılar’’ı devreye sokmak sınıf içi iletişimin neşeli başlaması sonucunu doğurur.

Buz kırıcılar, eğlenceli ve basit oyunlardır. Adı üzerinde birbirini hiç tanımayan veya az tanıyan grup üyeleri arasındaki buzları kırmak için tasarlanmıştır. Grup üyelerinin ön yargılarını ortadan kaldırır, iletişim sınırlarını genişletir, onları motive eder.

Ya da diyelim ki derse girdiniz ve öğrencilerin enerjilerinin düşük olduğunu fark ettiniz -tabii insaflı olup doğruyu söylemek gerekirse çoğu zaman durum bunun aksidir- bu durumda enerji verici bir uygulama yapmak gayet zihin açıcı olur.

Ben, öğle yemeğinin hemen sonrasındaki rehavete denk gelen derslerde ve akşam hüznünün çöktüğü geç saatlere rastlayan derslerde mutlaka bir enerji verici uygulama yaparım ağırlaşan havayı dağıtmak için. Bazen eğitimin temposunu ve odağını değiştirmek gerekir çünkü.

En basitinden beş dakikalığına bahçeye çıkmalarını ve dönüşte bana bahçeyle ilgili bir cümlelik gözlemlerini aktarmalarını isterim. ‘’Sarı bir kedi gördüm’’, ‘’Dışarısı çok soğuk’’ gibi

Çok iyi gelir öğrencilere, hepsi birden uyanır ve kendilerini dışarı atarlar, uyanmış ve neşeli bir şekilde dönerler. Hatta içlerinde ince düşünceli olan birisi bana çay bile getirir.

Bu arada müdürden veya muavinden çekinmeyin, yokmuş gibi davranın ve işinizi yapın. Israrcı çıkıp bilgi almak isterse gayet ciddi bir tavırla ‘’Saha çalışması yaptırıyorum’’ deyin. Bir şey anlamayacak ve sessizce odasına geri dönecektir.

Örnek buz kırıcılar ve enerji vericiler, gereken açıklamalarıyla birlikte aşağıdadır, bilgilerinize…

Öğretmen bir dosya kâğıdını buruşturarak top haline getirir. Kendi adını ve soyadını söyledikten sonra kâğıdı bir öğrenciye fırlatır ve onun da kendi adını ve soyadını söylemesini ister. Öğrenci kendi adını ve soyadını söyledikten sonra kâğıdı istediği bir arkadaşına fırlatır. Halka tamamlanana kadar oyun devam eder.

Öğretmen bütün öğrencilerin oldukları yerde ayağa kalkmalarını ister.

Basit sorular soracağını ve bu sorular için cevabı ‘’evet’’ olanların yerlerine oturmaları gerektiğini, en son ayakta kalanın oyunu kazanacağını kısaca anlatır.

Ayakta kalan son öğrenciye sürpriz olarak bir küçük bir hediye verir.

Not: Bu buz kırıcı, her dil düzeyinde basitten karmaşığa sorular sorularak uygulanabilir.

Örneğin A1 kuru için: Kim evli-bekâr? (Evliler-bekârlar yerine oturur.) / Kimin kız kardeşi var? / Kim Galatasaraylı? / Kim eylül ayında doğdu? / Kimin gözleri siyah? / Kimin kolunda saat var?

Öğrencilerden otuz saniye içerisinde sağ veya sol taraflarında oturan arkadaşlarının resmini çizmeleri istenir.

Süre sonunda öğrenciler resimlerini göstererek kimi, nasıl çizdiklerini anlatırlar.

Notlar: Otuz saniye çok az gibi görünebilir ancak doğru bir süredir ve yeterlidir. Öğrenciler bu yönergeyi duyduklarında şaşırırlar ve ne bocalarlar, hemen süreyi tutmaya başlayın ciddi olduğunuzu anlayınca çizmeye başlayacaklardır.

Bu buz kırıcı, A kuru için yukarıdaki iki yönergeden ibarettir. B ve C kurlarında ise uygulamadan sonra öğrencilere yönergeyi duyunca niçin şaşırdıklarını, arkadaşlarına çizdikleri resimleri gösterirken niçin utandıklarını sorarak kısa bir tartışma da açabilirsiniz

Öğrencilerden otuz saniye içerisinde bir ev bir düğme resmi çizmeleri istenir.

Öğretmen süre sonunda sınıfta dolaşır, tek tek çizilen resimleri alıp inceler, diğer öğrencilerin görebileceği bir şekilde tutar ve her resimde nasıl bir ev ve düğme olduğunu kısaca anlatır.

Uygulama bittiğinde birbirinin aynısı iki resim çizilmemiş olduğu görülecektir. Öğretmen bu noktaya dikkat çeker ve herkesin binlerce defa gördüğü bu basit iki nesnenin niçin herkes tarafından farklı çizildiğini sorarak kısa bir tartışma yaptırır.

Not: Bu buz kırıcı B2 ve C kurlarında uygulanabilir.

Öğretmen öğrencilerden sırayla kendileri hakkında üç gerçek ve bir yalan söylemelerini ister.

Sırası gelen öğrenci kendi hakkında üç gerçek ve bir yalan söyledikten sonra öğretmen, diğer öğrencilerden arkadaşlarının söylediği yalanı bulmalarını ister. Yalan bulununca oyuna devam edilir.

Notlar: Bu buz kırıcı, B ve C kurlarında uygulanabilir.

Öğretmen uygulamayı öğrencilere fikir vermesi açısından kendi başlatmalıdır. Örneğin ‘’Ben otuz beş yaşındayım, İstanbul’da doğdum, spor yapmayı çok severim, Ankara Üniversitesi’ni bitirdim’’ Öğretmenin spor yapmayı çok sevdiği yalandır.

Öğrencilere küçük not kağıtları dağıtın ve kağıda sınıfta herhangi birine sormak istedikleri bir soruyu yazmalarını isteyin.

Yazım işi bittikten sonra kâğıtları toplayın ve güzelce karıştırın.

Öğrencileri rastgele çağırın ve onlardan bir kâğıt seçerek kâğıttaki soruyu cevaplandırmalarını isteyin.

Notlar: Bu buz kırıcı, tüm kurlarda uygulanabilir. A1 seviyesinde öğrenciler, yaş, ilgi alanları, favori renk veya ailesiyle ilgili sorular sorabilir. Daha ileri kurlarda soruların ilgi çekici ve sıra dışı sorular olması yönünde öğrencilere hatırlatma yapın.

‘A’lar ve B’ler’

Öğretmen, her öğrencinin bir grup kurmak üzere arkadaşları arasından iki kişiyi seçmesini ister. Ancak öğrenciler bu seçimi içlerinden yapacaklar ve kimi seçtiklerini birbirlerine söylemeyeceklerdir.

Bu kişilerden biri A ve biri de B olarak adlandırılacaktır. Herkesin gizli tuttuğu bir A’sı ve bir B’si olacaktır böylece.

Seçimler yapıldığında, öğretmen, herkesi ayağa kaldırır ve herkesin kendi A'larına mümkün olduğunca yakın B'lerinden ise mümkün olduğunca uzak olmasını söyler.

Birkaç dakika sonra sürecin tersine çevrilmesi ister. B'lere yakınlaşmak ve A'lardan uzaklaşmak şeklinde.

Notlar: Bu enerji vericiyi uygulamak için geniş bir alan olmalıdır.

A’yı veya B’yi seçmek için bir kriter yoktur. Oyunun yegane kuralı, kimsenin kimseye dokunmaması ve çarpmamasıdır.

Öğrenciler çabuk hareket etmeye teşvik edilir.

Bu oyun, enerji verici olarak uygulanabilir. Oyunu bilmiyorsanız internet okuması yapabilirsiniz.

Öğrencilerden birbirleriyle hiç konuşmadan, sadece birbirlerini gözlemleyerek elleri veya ayaklarıyla bir tempo yakalamalarını isteyin.

Belli bir tempo yakaladıklarında ‘’Tempoyu değiştir’’ yönergesini verin.

Birkaç farklı tempodan sonra oyunu tamamlayın.

Yazan: Hatice Gülcan Topkaya

Resim Bağlantısı:

http://www.tatliaskim.org/resimler-guzel-resimler/467237-rengarenk-duvar-kagitlari.html