Ben eve gitmeliyim.
Benim eve gitmem gerekiyor.
Benim eve gitmem lazım.
Ben eve gitmek zorundayım.
1. BÖLÜM
Ben eve gitmeliyim.
OLUMLU = FİİL+MALI+KİŞİ EKİ
OLUMSUZ = FİİL+MA+MALI+KİŞİ EKİ
OLUMLU SORU FİİL+MALI MI+KİŞİ EKİ?
OLUMSUZ SORU FİİL+MA+MALI MI+KİŞİ EKİ?
Yarın ders var. Ben hâlâ ödev yapmadım. Hemen ödev yapmalıyım.
Bugün yağmur yağıyor. Dışarı çıkarken şemsiye almalısın.
Sabah erken kalkacağız. Bu sebeple erken yatmalıyız.
Virüs sebebiyle biz evde kalmalıyız.
Elimizi sık sık yıkamalıyız.
El yıkarken sabun kullanmalıyız.
Elimizi 20 saniye ovalamalıyız.
Birbirimize sarılmamalıyız, dokunmamalıyız.
Öksürürken mendil kullanmalıyız.
Meyve ve sebzeleri iyi yıkamalıyız.
Çocuklar dışarı çıkmamalı.
Biz çocukları dışarı çıkarmamalıyız.
Evde boş durmamalıyız. Bir şeyler yapmalıyız.
O tansiyon hastası. Bu yüzden çok fazla tuz kullanmamalı.
Ben okumalıyım - OKUMAMALIYIM
sen okumalısın - OKUMAMALISIN
O okumalı - OKUMAMALI
Biz okumalıyız - OKUMAMALIYIZ
Siz okumalısınız - OKUMAMALISINIZ
Onlar okumalı(lar) - OKUMAMALI(LAR)
Bugünün işini yarına bırakmamalısın.
Öğretmen: herkes bu kitabı okusun!
Ali: Öğretmenim, ben de bu kitabı okumalı mıyım?
Öğretmen: Tabii ki; ben “herkes!” dedim.
Anne: Odanız çok dağınık, neden toplamıyorsunuz? Ben mi toplamalıyım?
Çocuklar: Hemen topluyoruz. Ama zeynep de bize yardım etmeli. Çünkü beraber dağıttık.
O bu odadan dışarı çıkmamalı mı?
Ben çikolata yememeli miyim?
-Doktor bey, ben şekerli ve yağlı yememeli miyim?
-Evet, kesinlikle şekerli ve yağlı yememelisin.
2. BÖLÜM
Gitmem gerekiyor / Gitmem lazım
Gitmeliyim = Gitmem gerekiyor
Ben eve gitmeliyim = Benim eve gitmem gerekiyor.
Sen eve gitmelisin = Senin eve gitmen gerekiyor.
O eve gitmeli = Onun eve gitmesi gerekiyor.
Biz eve gitmeliyiz = Bizim eve gitmemiz gerekiyor.
Siz eve gitmelisiniz = Sizin eve gitmeniz gerekiyor.
Onlar eve gitmeliler = Onların eve gitmesi/gitmeleri gerekiyor.
Benim daha çok Türkçe çalışmam gerekiyor.
Senin yazın çok kötü. Geliştirmen gerekiyor.
Yarın sınavım var. Bu sebeple erken yatmam, erken kalkmam gerekiyor.
Karnım aç, yemek yemem gerekiyor.
Annem bana çok kızgın. Bugün eve gitmemem gerekiyor.
Bu hataları tekrar yapmaman gerekiyor.
Senin bu sınavdan 100 alman lazım. Yoksa baban sana yeni bir bilgisayar almaz.
Dün geçti cancağızım, bugün yeni şeyler yapmak lazım.
İnsanların evden çıkmaması lazım.
Bizim kurallara uymamız lazım.
3. BÖLÜM
-mak zorunda-
Ben eve gitmek zorundayım.
Ben iyi bir üniversite kazanmak istiyorum. Bunun için çok çalışmak zorundayım.
Bu kitabı bugün bitirmek zorundayım. Çünkü kitabı yarın Ayşe’ye vermem gerekiyor.
O çok hasta, bu sebeple ilaç kullanmak zorunda.
O çok hastaydı ve ilaç kullanmak zorundaydı.
Biz kurallara uymak zorundayız.
Ben her gün işe giymek zorundayım.
Ben para kazanmak zorundayım.
Ben İngilizce öğrenmek zorundayım.
ÖRNEK METİN
Koronavirüse karşı neler yapmalıyız?
(Gereklilik kipinin kullanıldığı yerler boş bırakılarak sınıf içi etkinlik için kullanılabilir.)
- Ellerimizi sık sık, su ve sabunla en az yirmi saniye boyunca ovarak yıkamalıyız.
- Öksürme ve hapşırma sırasında ağzınızı, burnunuzu tek kullanımlık mendille kapamalıyız. Mendil yoksa dirsek içini kullanmalıyız.
- Ellerimizle gözlerimize, ağzımıza ve burnumuza dokunmamalıyız.
- Soğuk algınlığı belirtileri gösteren kişilerle aramıza en az üç dört adım mesafe koymalıyız.
- Yurt dışı seyahatlerimizi iptal etmeliyiz ya da ertelemeliyiz.
- Yurt dışından döndüysek ilk 14 günü evde geçirmeliyiz. Ziyaretçi kabul etmemeliyiz ve kendinizi izole etmeliyiz. İzole edilmiş kişinin odasına maskesiz girmemeliyiz.
- Bulunduğumuz ortamları sık sık havalandırmalıyız.
- Sık kullandığınız yüzeyleri her gün temizlemeliyiz.
- Havlu gibi kişisel eşyalarımızı ortak kullanmamalıyız.
- Kıyafetlerimizi 60 ilâ 90 derecede normal deterjanla yıkamalıyız.
- Tokalaşma, sarılma gibi yakın temaslardan kaçınmalıyız.
- Güçlü bir bağışıklık sistemi için bol sıvı tüketmeliyiz, dengeli beslenmeliyiz, uyku düzenimize dikkat etmeliyiz.
- Soğuk algınlığı belirtimiz varsa yaşlılarla ve kronik hastalığı olanlarla temas etmemeliyiz ve maske takmadan dışarı çıkmamalıyız.
- Düşmeyen ateş, öksürük ve nefes darlığımız varsa, maske takarak bir sağlık kuruluşuna başvurmalıyız.
RİSK ALMAMALIYIZ, GEREKENİ YAPMALIYIZ.
KORONAVİRÜS RİSKİNE KARŞI 14 KURALA UYMALIYIZ.
UNUTMAMALIYIZ, KORONAVİRÜS ALACAĞIMIZ TEDBİRLERDEN DAHA GÜÇLÜ DEĞİLDİR.
