Millî Eğitim Bakanlığınca, Öğretmen Strateji Belgesi´nde yer alan Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri´nin güncelleme çalışmaları tamamlandı. Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri´ne ve konuyla ilgili Millî Eğitim Bakanı İsmet Yılmaz´ın açıklamalarına yer verildi.
Bakan Yılmaz, içinde bulunulan dönemde bireylerin sahip olması gereken niteliklerin giderek farklılaştığına işaret ederek, bu niteliklerin kazandırılmasında en önemli rolün eğitime atfedildiğini belirtti. Öğretmenlerin, kendilerine, öğrencilere ve uzun vadede bütün topluma, beceri ve değerlerin kazandırılmasında çeşitli sorumluluklar üstlendiğinin altını çizen Yılmaz, modern toplumlarda öğretmenlerin yalnızca eğitim ve öğretim işini gerçekleştiren teknik elemanlar değil, öğrencilere ve topluma rol model olacak insanlar olarak görüldüğüne dikkati çekti. Yılmaz, öğretmenlere yönelik bu toplumsal beklentilerin, yetkin bir öğretmenin bütün özellikleriyle tanımlanmasını ve bu çerçevede hazırlanan öğretmen yetiştirme politikalarının uygulanmasını zorunlu kıldığına değindi.
"Temel bir referans olması amaçlanmakta"
Dünyada olduğu gibi Türkiye´de de eğitim alanında büyük dönüşümler gerçekleştirildiğini belirten Yılmaz, şunları kaydetti: "Bu dönüşümlerin temel ve öncelikli basamağı ise öğretmenlerin yetiştirilmesine ve geliştirilmesine ilişkin çalışmalardır. Bu kapsamda önemli çalışmalardan birisi olan Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri, Bakanlığımızca 2006 yılında yayımlanmıştır. Ortaya çıkan yeni ihtiyaçlar çerçevesinde Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri, güncellenerek eğitim paydaşlarının kullanımına sunulmuştur. Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri´nin, öğretmen yetiştirme ve geliştirme sürecindeki paydaşlara temel bir referans olması amaçlanmaktadır. Başta bakanlığımız olmak üzere YÖK, ÖSYM, üniversiteler, sivil toplum kuruluşları ve alandaki bilim insanları için öğretmenlik mesleğine yönelik politikaların geliştirilmesinde önemli bir çerçeve belge olan yeterlikler, öğretmenlerimiz açısından da kişisel ve mesleki gelişim konusunda bir rehber niteliği taşımaktadır."
Bütünsel ve tek bir metin oluşturuldu
Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri´ne yönelik güncelleme çalışmaları süresince çok sayıda paydaşın görüşüne başvuruldu. YÖK, ÖSYM, Mesleki Yeterlik Kurumu, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı ve Bakanlığın diğer birimlerinin yanı sıra çok sayıda akademisyen ve öğretmenle iş birliği gerçekleştirildi. Bu süreçte Avrupa Konseyi, Dünya Bankası, ILO, OECD, UNESCO ve UNICEF gibi uluslararası kuruluşların eğitim ve öğretmenlikle ilgili temel politika metinleri ve ABD, Avustralya, Finlandiya, Fransa, Hong Kong, İngiltere, Kanada ve Singapur gibi birçok farklı ülkenin yeterlik belgeleri incelendi. Paydaşların katıldığı toplantılar düzenlendi ve öğretmen yeterlikleri geniş ölçekli bir katılımla güncellendi. Yeterlik güncelleme çalışmaları sürecinde her bir öğretmenlik alanı için ayrı bir özel alan yeterliği belirlemek yerine, genel yeterliklere, alan bilgisi ve alan eğitimi bilgisi yeterlikleri eklendi. Böylece her bir öğretmenin kendi alanına ilişkin yeterliklerini kapsayacak mahiyette bütünsel ve tek bir metin oluşturuldu. Bu kapsamda güncellenen Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri, "mesleki bilgi", "mesleki beceri", "tutum ve değerler" olmak üzere birbirini tamamlayan üç yeterlik alanıyla, bunlar altında yer alan 11 yeterlik ve bu yeterliklere ilişkin 65 göstergeden oluştu.
Performans değerlendirmesinde referans metin olacak
Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri "mesleki bilgi" başlığı altında, alan, alan eğitimi ve mevzuat bilgisi, "mesleki beceri" başlığı altında, eğitim öğretimi planlama, öğrenme ortamları oluşturma, öğretme ve öğrenme sürecini yönetme, ölçme ve değerlendirme, "tutum ve değerler" başlığı altında da, milli, manevi ve evrensel değerler, öğrenciye yaklaşım, iletişim ve iş birliği, kişisel ve mesleki gelişim alt başlıkları belirlendi. Yeterlikler, öğretmenlerin kendi yetkinlik düzeylerini belirlemelerinde, öğretim programlarının düzenlenmesinde, öğretmenlerin mesleğe kabul ve adaylık süreçlerinde, mesleki gelişim ihtiyaçlarının tespit edilmesinde, öğretmenlerin performanslarının değerlendirilmesinde, kariyerlerini geliştirmelerinde ve öğretmenlik mesleğinin statüsünün güçlendirilmesi çalışmalarında dikkate alınacak temel bir referans metin olma özelliği taşıyacak.
Üniversitelerin öğretmen yetiştirmeye yönelik programlarında zorunlu ve seçmeli dersler ile ders içeriklerinin belirlenmesinde, derslerde kullanılacak materyallerin tasarımında, öğrenme ortamlarının düzenlenmesinde, fakülte-okul iş birliğinin sağlanmasında, öğretmen yetiştirme süreçlerinin planlanmasında öğretmen yeterlikleri yol gösterici olacak.
En yetenekli olanların istihdamını sağlayacak
Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri´ne ilişkin verilen bilgilerde, öğretmenlik mesleğine kaynak teşkil eden bölümlerden mezun olanların MEB´de öğretmen olarak istihdam edilmelerine yönelik Kamu Personeli Seçme Sınavı (KPSS), Öğretmenlik Alan Bilgisi Testi (ÖABT) ve sözlü gibi çeşitli sınavların gerçekleştirildiği anımsatılarak, şunlar kaydedildi: "Söz konusu sınavların, Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri çerçevesinde sahip olunması gereken bilgi, beceri ve tutum ve değerleri ölçebilecek şekilde yeniden yapılandırılması, üniversite mezunları arasından öğretmenlik konusunda en yetenekli olanların istihdamını sağlayacaktır. Öğretmenlerin mesleğe kabulünde diğer bir aşama olan adaylık ve yetiştirme süreci de yeterlikler çerçevesinde oluşturulacak ve böylelikle aday öğretmenlerin mesleğe hazır hale gelmeleri sağlanabilecektir."
Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri, öğretmenlerin mesleki yeterliklerini sorgulamalarına, mevcut durumlarını belirlemelerine, gelişim hedefleri oluşturmalarına ve bu hedefe ulaşmak için gerekli uygulamaları yapmalarına yardımcı olacak.
